Elektroniczne czytelnictwo to nowa forma czytania, polegająca na pochłanianiu treści książek z nośnika cyfrowego, a nie klasycznej, papierowej książki. Najpopularniejszym formatem jest ebook, czyli książka elektroniczna. Nie możemy jednak zapominać o istnieniu jeszcze jednej, istotnej postaci książek w formie elektronicznej – o audiobookach.
Zachęcam Was również do obejrzenia krótkiego filmu, w którym wyjaśniam czym jest audiobook, który powstał w ramach cyklu Poradnik eczytelnika, współtworzonego z Virtualo.
Audiobook to „książka mówiona”, czyli taka, której nie czytamy samodzielnie, a jej treść odczytywana jest przez lektora. Występuje w formie pliku dźwiękowego, który przesłuchamy na dowolnym urządzeniu, które takie obsługuje – może być to telefon, komputer, niektóre modele czytników ebooków, ale również radio samochodowe czy kino domowe.
Jakie znamy rodzaje audiobooków?
Rozróżniamy cztery najpopularniejsze rodzaje książki w formie mówionej:
- Audiobook – czyli najbardziej klasyczny model książki mówionej, gdzie treść książki czytana jest przez profesjonalnego lektora lub aktora.
- Słuchowisko – jest to bardziej profesjonalna forma audiobooka, która dodatkowo jest wzbogacona o efekty dźwiękowe, muzykę, a tekst odczytywany jest przez wielu aktorów, z podziałem na role. Słuchowiska pozwalają na jeszcze lepsze zagłębienie się w klimat książki.
- Synchrobook – czyli książka, którą możemy i czytać i słuchać. Jest to w połowie ebook i w połowie audiobook. Odsłuchiwanie możemy zacząć od momentu, w którym przestaliśmy czytać. Działanie jest obustronne, bo kończąc słuchać audiobooka, możemy kontynuować czytanie tekstu od momentu przerwania słuchanej książki. Wersja audio jest profesjonalnie przygotowana w formie pełnoprawnego audiobooka, przez co możemy z takich książek korzystać zarówno jako ebook, audiobook, jak i w obu formach naraz.
- Text-to-Speech – funkcja czytników ebooków, która pozwala zamienić tekst na mowę. Wykorzystywany do tego jest zwyczajny lektor elektroniczny, który jest zaimplementowany w urządzeniu. Funkcja ta ma przede wszystkim na celu wsparcie osób mających problemy ze wzrokiem, jednak z racji tego, że czasy amatorskiej Ivony już dawno minęły, funkcja ta umożliwia przyjemne i bezproblemowe słuchanie tekstu książki, jeśli warunki nie pozwalają nam na skupienie się na tekście.
Dla kogo książka w formie audiobooka?
W tych szybkich czasach, kiedy brakuje nam czasu na dosłownie wszystko, korzystanie z audiobooków może nam zapewnić chwilę, którą poświęcimy swoim książkom. Audiobooki są świetną alternatywą na nadrobienie zaległości czytelniczych, a także są sposobem na wykorzystanie czasu podczas wykonywania rutynowych czynności, jak np. dojazd do pracy, podróż, bieganie czy sprzątanie – czyli we wszystkich warunkach, w których ciężko byłoby skupić się nam na tekście. Do głównych odbiorców audiobooków można zaliczyć:
1. Osoby z trudnościami w widzeniu, w tym niedowidzące, niewidome oraz przewlekle chorzy, którzy ze względu na stan zdrowia mają ograniczone możliwości czytania książek w sposób tradycyjny;
2. Rodzice, którzy korzystają z szerokiej gamy dostępnych audiobooków i słuchowisk dla dzieci, które z ogromną przyjemnością „czytają” takie książki, przenoszą się w świat wyobraźni bez podążania za tekstem i śledzenia ilustracji;
3. Kierowcy, którzy chętnie sięgają po audiobooki podczas prowadzenia samochodu. Umilają im one czas podczas długiej lub samotnej podróży, pozostając przy tym bezpiecznym rozwiązaniem.
4. Osoby uczące się języków obcych, dzięki audiobookom do nauki języków mogą skupić się na właściwej wymowie konkretnych słów. Dla osób nie mogących uczęszczać na kursy stacjonarnie często proponowane są kursy online wykorzystujące m.in. audiobooki, które pozwalają na zaoszczędzenie czasu na dojazdy do szkoły językowej, jak i pieniędzy, bowiem są znacznie tańsze.
5. Osoby, którym brakuje czasu na czytanie, mogą pomiędzy obowiązkami lub – na tyle, na ile to możliwe – w ich trakcie, odsłuchiwać interesujące ich książki w formie audiobooka.
Jakie są wady audiobooków?
Do głównych zarzutów wobec książek mówionych, z jakimi się spotykam, możemy zaliczyć:
- trudności ze skupieniem się na głosie lektora
- brak kontaktu z tekstem
- słabsze zrozumienie treści
- trudniejsza nawigacja po książce
Te kwestie sprawiają, że ta forma nie jest zbyt popularna, co można wywnioskować z mojego badania:
I taki stan rzeczy nie jest argumentem przeciwko audiobookom. Wspominam o tym dlatego, że jest to dobry moment, aby dać im szansę i te statystyki poprawić. Ze swojej strony mogę dodać, że na początku również uważałem słuchanie audiobooków za barierę nie do przejścia. Jednak zapewniam Was, że jest to kwestia przyzwyczajenia i naprawdę warto tę szansę im dać.
Nawet w formie delikatnego uzupełnienia swoich nawyków czytelniczych – w końcu najważniejsze są książki i ich czytanie. Jednak jeśli nie mamy do tego warunków, audiobooki przychodzą na pomoc i radzą sobie z tym całkiem nieźle 😉