Wpis gościnny: Plik epub. Czym otworzyć i jak przeczytać książkę?

Plik epub to jeden z najpopularniejszych formatów, w jakich występują e-booki, czyli książki elektroniczne. Ta forma staje się coraz bardziej popularna. Z roku na rok przybywa zwolenników książek i czasopism w wersji elektronicznej. Dlaczego? To dużo bardziej wygodna opcja do czytania dużych i ciężkich pozycji. Poza tym, czytając e-booki w jednym, małym urządzeniu możesz pomieścić zasoby, jakie normalnie przechowują całe biblioteki! Czy to Cię przekonuje?

Kobieta korzystająca z czytnika książek

Czytnik książek. Cała biblioteka w jednym małym urządzeniu

Lubisz czytać książki, choć czasami brakuje Ci czasu na lekturę? Chcesz kontynuować swoje ulubione opowieści, jednak czytany egzemplarz jest ciężki i nieporęczny, dlatego rezygnujesz z wrzucenia go do torby lub plecaka i czytania w wolnej chwili w ciągu dnia? Rozwiązaniem na tę bolączkę może być czytnik książek! To małe i absolutnie genialne urządzenie, dzięki któremu możesz przerzucić kilka stron aktualnie pochłanianej książki w dosłownie każdym wolnym momencie. Czytnik książek bardzo często jest niewiele większy od typowego smartfona. To całkiem niewiele, prawda? A teraz wyobraź sobie, że w urządzeniu, które z łatwością trzymasz w jednej dłoni, posiadasz tysiące książek i możesz do nich zajrzeć kiedy tylko sobie zapragniesz!

Czytniki ebook: Kindle vs PocketBook. Co wybrać?

Decyzja zapadła: przerzucasz się na książki elektroniczne. Prawdopodobnie pierwszą rzeczą, z jaką przyjdzie Ci się zmierzyć, będzie wybór urządzenia, na którym będziesz czytać. Czym się kierować? Na początek zrób krótkie rozeznanie, co oferuje rynek jeśli chodzi o czytniki ebook. Kindle, PocketBook, inkBOOK, Kobo. Do wyboru jest całkiem sporo marek i modeli. Sprawdź opinie osób, które z danego sprzętu już korzystają i mają opinię popartą swoim doświadczeniem. Może wśród Twoich znajomych są osoby, które korzystają z czytników książek? Poszukaj informacji o wadach i zaletach poszczególnych urządzeń. Sprawdź ceny, bo często jest to jedna z rzeczy, która przeważa o możliwości zakupu. Trwałość produktu i czas pracy baterii to także ważne informacje! Jeśli zależy Ci na oryginalnym wyglądzie, przyjrzyj się oferowanym przez sklepy wariantom kolorystycznym oraz dostępnością etui dla wybranego przez Ciebie modelu.

Pliki epub. Czym otworzyć? Czy potrzebuję do tego czytnika?

Standardowym i w zasadzie najpopularniejszym formatem ebooków są pliki epub. Czym otworzyć taki dokument? Wcale nie potrzebujesz do tego czytnika książek. Takie pliki bez większych trudności przeczytasz za pomocą aplikacji na smartfony i tablety, w większości w pełni darmowych. Wystarczy plik epub przesłać na urządzenie, na którym chcesz czytać, a następnie uruchomić odpowiednią aplikację! Prawda, że proste? Do czytania pojedynczych książek będzie to wystarczająca opcja. Jeśli jednak czytasz sporo, warto zastanowić się nad zakupem czytnika książek. Jest to urządzenie dostosowane do czytania, zatem Twój wzrok nie będzie się tak męczył, jak może to mieć miejsce podczas czytania na smartfonie lub tablecie.

Czytnik Ebooków Onyx Boox Note Air 2

Czytniki ebook. Nowa era czytelnictwa!

Nigdy więcej ciężkich i nieporęcznych książek, do których czytania wręcz trudno znaleźć wygodną pozycję! Postaw na czytniki ebook! To niewielkie, lekkie i poręczne urządzenie, w którym zmieścisz nie tylko całą swoją domową biblioteczkę, ale nawet książki z to do read list. W dowolnym momencie wrócisz do wybranej książki, odszukasz zaznaczone fragmenty lub zapisane cytaty. Jeśli znuży Cię lektura ciężkiej powieści, po prostu otwórz zupełnie inny tytuł! Przeglądaj polecane pozycje i inspiruj się do odkrywania nowych postaci, miejsc i wydarzeń!

Wpis gościnny: gandalf.com.pl

Struktura pliku ePUB

Książki w formie elektronicznej dostępne są w wielu różnych formatach. Esencją elektronicznych publikacji jest format ePUB, który jest i będzie najpopularniejszym z dostępnych formatów, stanowiąc główne źródło właściwie zbudowanej cyfrowej książki. Dziś zajrzymy pod maskę takiego pliku, aby bliżej poznać jego strukturę.

Jest to pierwszy artykuł z cyklu edycji i zarządzania plikami książek elektronicznych. Skupimy się tutaj na podstawach tego zagadnienia i liczę na to, że pojawią się pierwsze pytania – śmiało zadawajcie je w komentarzach, a poruszę Wasze wątpliwości w kolejnych artykułach lub/i uzupełnię informacje również i w poniższym tekście.

Czym jest plik ePUB?

Temu zagadnieniu poświęciłem odrębny artykuł, w którym pokrótce wyjaśniłem sens istnienia tego formatu. Zacytuję najbardziej kluczową jego część:

“Format ten opiera się na standardach internetowych, które definiują sposób kodowania strukturalnych i semantycznie ulepszonych treści. Mowa tutaj o HTMLCSSobrazach i innych zasobach. Wszystko to zawarte jest w jednym pliku, a konkretnie archiwum ZIP, zawierającym struktury XML i wcześniej wspomniane zasoby HTML i CSS. W wersji ePUB 3 z kolei, mowa również o zasobach audio i wideo oraz kodzie JavaScript.”

Aktualną wersją formatu jest ePUB 3.1, którego różnicę z kolei wyjaśniłem tutaj.

Jak otworzyć plik ePUB?

Tak jak wspomniałem w powyższym cytacie, plik ePUB jest niczym innym, jak skompresowanym plikiem ZIP, zawierającym elementy, które składają się na całość naszej książki. Mowa tutaj o strukturze, która zawiera:

  • pliki HTML
  • arkusze stylów CSS
  • obrazy
  • pliki XML
  • pozostałe obiekty, które definiują sposób wyświetlania książki

Wszystkie te elementy szczegółowo zostały opisane w późniejszej części artykułu. Najpierw musimy odpowiedzieć sobie na pytanie, w jaki sposób “dostać się” do środka? Nic prostszego. Przygotujmy sobie plik ePUB, który będziemy chcieli edytować. Aby go otworzyć, wystarczy wykonać kilka prostych kroków:

  1. Na pliku w formacie ePUB, prawym przyciskiem myszy otwieramy menu kontekstowe, z którego wybieramy opcję “Zmień nazwę”.
  2. Zmieniamy format pliku. Zamieńmy zatem .epub na .zip. Zatwierdzamy zmianę.
  3. Plik został właściwie przekonwertowany na plik z archiwum zawierające pliki.
  4. Ponownie prawym przyciskiem, tym razem na pliku z archiwum, wybieramy opcję “Wypakuj do…”.
  5. Wybieramy lokalizację właściwą, gdzie archiwum zostanie wypakowane. Zatwierdzamy.
  6. Voila! Książka została rozpakowana, został utworzony folder z jej zawartością i możemy dobrać się do jej struktury.

Plik EPUB (archiwum ZIP)

Pamiętaj, że potrzebny będzie Ci edytor tekstu, w którym w prosty sposób będziesz mógł dokonać wszelakich zmian. Najwygodniejszym narzędziem – moim zdaniem – będzie darmowy program Sigil. Dlaczego akurat to narzędzie i skąd możesz je wziąć opisałem dokładnie tutaj.

Zawartość pliku ePUB

Zawartość pliku EPUB

Otwórzmy teraz wypakowany folder. Szkielet właściwie zbudowanego plik ePUB składa się z trzech podstawowych komponentów:

mimetype

Plik mimetype jest zwyczajnym plikiem tekstowym. Deklaruje on systemom odczytu, w jaki sposób archiwum pliku jest sformatowane i jak je przetwarzać. Wszystkie pliki mimetype dla pliku ePUB są identyczne i powinny zawierać wyłącznie frazę:

application/epub+zip

Oznacza to, że archiwum, z którym się obchodzimy jest rzeczywiście plikiem EPUB.

META-INF

Folder META-INF zawiera informacje o metadanych e-booków. META-INF zwykle zawiera tylko jeden plik XML: container.xml. Celem tego obowiązkowego pliku XML jest wskazanie lokalizacji pliku package.opf, który instruuje aplikację czytającą, gdzie można znaleźć i jak przetwarzać zawartość e-booka.

Oprócz pliku container.xml, katalog META-INF może zawierać inne dokumenty, które zawierają informacje o samym EPUB, takie jak osadzone czcionki i szyfrowanie DRM. Odpowiedzialne są za to takie pliki, jak na przykład metadata.xml, manifest.xml, czy options.xml. Są one plikami opcjonalnymi, dlatego w tej chwili się na nich nie będziemy skupiać.

container.xml

Plik ten jest elementem, który odpowiada za wywołanie publikacji. Jego zawartość określa położenie plików *.opf, o których wspomnę nieco później. Są one swojego rodzaju “mózgiem” publikacji.

W zależności od wersji i zawartości publikacji, container.xml będzie odwoływał się do wszystkich dokumentów rozmieszczonych w różnych katalogach, wspierając tą informacją system odczytujący plik. Dzięki temu, wspomniany system będzie mógł odnaleźć zawartość plików *.opf i wyciągnąć informacje na temat struktury publikacji.

OEBPS / OPS

W folderze OEBPS (lub – świeżo po migracji formatu OEB na EPUB – OPS) z  znajduje się faktyczna zawartość e-booka. W tym folderze znajduje się tekst, obrazy, czcionki i arkusze stylów, które są wymagane do wyświetlenia e-książki na ekranie. Folder OEBPS składa się z trzech obowiązkowych plików deklaratywnych – plików .opf, .ncx i .css – a także wszystkich plików, które składają się na zawartość dokumentu EPUB.

Ciekawostka: Skąd nazwa OEBPS? Open eBook Publication Structure to pierwotna nazwa formatu książek elektronicznych, który później został zastąpiony właśnie przez EPUB. Tworząc strukturę publikacji elektronicznej, wierni tradycji wydawcy wciąż posługują się tym akronimem, jak i korzystają z niego również różne narzędzia budujące pliki EPUB.

*.opf

Pliki *.opf, a konkretnie package.opfcontent.opf, są plikami XML, które zawierają dane strukturalne pliku EPUB. Pliki te zawierają wszystkie dane strukturalne i są głównym źródłem informacji na temat sposobu przetwarzania i wyświetlania pliku.

Pliki *.opf dzielą się na cztery główne kategorie:

  • <metadata>
    Sekcja metadata odpowiada za przekazanie wszystkich podstawowych informacji dotyczących publikacji. Mowa tutaj o tytule, autorze, okładce książki, języku, wydawcy, prawach autorskich, układzie tekstu i tym podobnych szczegółach. Wszystkie metadane mogą zostać wyrażone bezpośrednio w kodzie sekcji lub za pośrednictwem odnośników, jeśli są przekazywane jako zasoby zewnętrzne.
  • <manifest>
    Sekcja manifest jest najbardziej złożoną listą danych, które składają się na publikację EPUB. Mowa tutaj o rozdziałach w formacie XHTML, obrazach, czcionkach, kaskadowych arkuszach stylu i tym podobnych. System czytający publikację przetworzy tylko te pliki, które są tutaj zawarte, mając informacje o rodzaju nośnika, dzięki wcześniej wspomnianego mimetype. Dzięki informacjom zawartym w sekcji manifest, system rozpozna również typ danych.
  • <spine>
    Sekcja spine z kolei określa domyślny porządek czytania, dzięki plikom HTML/XHTML, które tworzą treść publikacji. Każdy element “szkieletu” odwołuje się do właściwego elementu znalezionego w sekcji manifest.
  • <guide>
    Sekcja guide “nawiguje” system czytający, wskazując na przykład spis treści, czy właściwy początek tesktu. Sekcja ta została wycofana z wersji EPUB 3.0, jednak zdarza się jeszcze, że wydawcy ją wykorzystują, aby systemy odczytujące EPUB 2.0 nie miały kłopotów z przetworzeniem dokumentu.

*.ncx

Tak jak wspominałem przy opisie sekcji guide, do wycofanych z wersji 3.0 kwestii, należy właśnie plik .ncx, a konkretnie toc.ncx. Jest to plik XML, który ustala komunikację między elementami książki, a odpowiednikami znajdującymi się w spisie treści.

Jako, że jest to “przestarzały” wynalazek, z EPUB 2.0 już zrezygnowaliśmy, a bazujemy już na wersji 3.0, zatem nie będziemy się skupiać na jego dokładniejszym opisie.

*.css

Kaskadowe arkusze stylów, czyli gratka dla wzrokowców. Wszystkie zawarte informacje w pliku .css określają sposób wyświetlania elementów, składających się na publikację EPUB. Zasada działania jest analogiczna do tej, którą stosuje się przy projektowaniu stron internetowych. Dotyczy określania szczegółów formatowania tekstu, rozmiaru i kolorów czcionek, marginesów, akapitów i wielu, wielu innych aspektów wyświetlanej treści.

Z pewnością temu zagadnieniu poświęcę osobny cykl artykułów i poradników, bo temat jest tak samo szeroki, jak i popularny, a każdy, nawet początkujący konwerter powinien orientować się chociażby w najbardziej podstawowych kwestiach formatowania CSS.

Sigil – zaawansowany i darmowy edytor ebooków

“Skąd się biorą ebooki?” – bynajmniej nie znajdujemy ich w kapuście. Bocianami natomiast możemy nazwać Edytorów, którzy w pocie czoła posiłkują się różnymi narzędziami, aby jak najlepiej zbudować ebooka, który będzie książkę przypominać. Podobną funkcję pełnią Konwerterzy, którzy starają się dokonać cyfryzacji książek papierowych, starając się osiągnąć efekt 1:1. Oba procesy muszą spełniać wytyczne organizacji IDPF, która ujednoliciła warunki tworzenia ebooków w specyfikacjach dot. budowy formatu ePUB. Chciałbym Wam przybliżyć jedno z narzędzi do edycji i tworzenia ebooków, które dostępne jest dla każdego użytkownika ebooków zupełnie za darmo, a do tego spełnia swoje zadanie w wyśmienity sposób.

Sigil jest darmowym edytorem ebooków, działającym na wielu platformach. Przeznaczony jest przede wszystkim do edycji ebooków w formacie ePUB. Mowa tutaj zarówno o ePUB2, jak i ePUB3. Z kolei od wersji 0.8.0, pojawiła się również wtyczka obsługująca format MOBI. Zorientowany jest na każdego fana ebooków, który chce zarządzać treścią elektronicznych publikacji, edytować i tworzyć własne pliki, które będą spełniały normy specyfikacji formatu ePUB.

Program Sigil po raz pierwszy ujrzał światło dzienne w roku 2009. Był wówczas dość prostą aplikacją, która pozwalała na import pliku ePUB w celu zwyczajnej poprawy jego treści. W tym momencie, jego złożoność pozwala na procesowanie znacznie trudniejszych zadań.

Sigil - widok książki

Posiada intuicyjny edytor WYSIWYG (What You See Is What You Get), który w prosty sposób umożliwia edycję treści, kompleksowe formatowanie oraz dodawanie wszelkiego rodzaju mediów do zawartości książki elektronicznej (m.in. tabele, hiperłącza, indeksy). Zapewnia też funkcjonalności dla zaawansowanych użytkowników, takich jak wgląd w składnię plików książki, umożliwiając bezpośrednią edycję kodu XHTML i CSS. Można z niego również skorzystać w celu uzupełnienia treści o dowolne metadane, obsługiwane przez specyfikację ePUB. Bez niepowołanej ingerencji w kod (nie wprowadza samodzielnych zmian, których nie jesteśmy bezpośrednim autorem), pozwala na jak najlepsze przygotowanie pliku ePUB, który będzie gotowy do bezpośredniej walidacji poprawności pliku ePUB.

Co warto wiedzieć o Sigil?

Podsumowując punkt po punkcie:

  • Jest darmowym, otwartym oprogramowaniem, działającym pod licencją GPLv3
  • Działa na wielu platformach: zarówno na systemach Windows, MacOS i Linux
  • Zawiera edytor WYSIWYG dostępny dla widoku książki
  • Zawiera generator spisu treści z obsługą wielopoziomowego nagłówka
  • Interfejs użytkownika przetłumaczony jest na wiele języków
  • Możliwość skorzystania z widoków: widok książki, widok kodu
  • Obsługuje formaty ePUB2 i ePUB3 (od wersji 0.8.0 obsługuje również format MOBI)
  • Umożliwia sprawdzanie pisowni za pomocą domyślnych i konfigurowalnych przez użytkownika słowników
  • Obsługuje import plików EPUB i HTML, obrazów i arkuszy stylów (CSS)

Dla zaawansowanych edytorów:

  • W pełni obsługuje kodowanie UTF-16
  • Zapewnia pełną kontrolę nad składnią pliku ePUB
  • Zawiera edytor metadanych
  • Zapewnia pełną obsługę wyrażeń regularnych dla funkcji Znajdź i zamień
  • Dokumenty można zweryfikować pod kątem zgodności ze specyfikacją ePUB
  • Zapewnia dostęp do licznych wtyczek, dodatkowo rozszerzających możliwości programu

Sigil - widok koduAktualnie Sigil dostępny jest w wersji 1.9.10, a opis wszystkich zmian deweloperskich znajdziemy tutaj (w j. angielskim).

Jak pobrać program Sigil?

Z racji tego, że oprogramowanie jest otwarte, Sigil bezpośrednio dostępny jest na GitHub, z dostępem do kodu źródłowego oraz odnośnikami do plików instalacyjnych, znajdujących się o tutaj.

Bezpośrednie odnośniki do plików instalacyjnych Sigil 1.9.10:

Ostatnią wersję podręcznika użytkownika znajdziemy pod tym linkiem. Pamiętajmy, że dokumentacja w oryginale dostępna jest w języku angielskim.

Informacyjnie – dlaczego o tym mówię?

Bo elektroniczne czytelnictwo, to nie tylko czytanie ebooków. Popularność czytania w nowej formie nadal może być określana jako średnia, ocierając się wciąż o niski poziom. Wszystko przez wzgląd na wciąż rozwijający się pod tym kątem rynek wydawniczy. Dlatego planuję na eCzytelniku poruszyć również techniczną część tego zagadnienia, mając na celu głębsze zaznajomienie Was z samą formą powstawania elektronicznych publikacji. Do tego celu chcę wykorzystać możliwości programu Sigil oraz jego zastosowanie w budowie plików książek elektronicznych.

Jest to pierwszy, wprowadzający artykuł, którym chcę rozpocząć zapoznawać Was z narzędziami do edycji ebooków. Temat, jakim jest accessible publishing jest wciąż w powijakach, o czym świadczy chociażby brak dokładnego polskiego odpowiednika dla tego zagadnienia. I również ten problem planuję poruszyć w najbliższej przyszłości. Z książki “Accessible EPUB3” autorstwa Matta Garrisha możemy jasno zrozumieć, że na tysiące pojawiających się elektronicznych publikacji, wciąż niewielki procent z nich jest dostosowany do właściwej pracy w różnych formatach, zgodnie z zasadą “Co autor miał na myśli?”.Walidacja ePUB

Jednak dlaczego Sigil, a nie Calibre?

Calibre nie zostanie tutaj pominięte. Niemniej jednak funkcjonalność Calibre poza edycją i zarządzaniem treścią, w moim mniemaniu nadaje się przede wszystkim do zarządzania posiadanymi książkami w formie ebooków. Wszystko przez wzgląd na często dokonywaną samodzielną ingerencję w konwertowane pliki przez silnik Calibre, co zazwyczaj skutkuje negatywną walidacją pliku pod kątem specyfikacji tworzenia plików ePUB. Absolutnie nie odradzam korzystania z Calibre, jednak polecałbym używanie go do poprawek i edycji ebooków do własnych potrzeb. Trzeba mieć na uwadze, że spośród darmowych programów do zarządzania cyfrowymi treściami, Sigil jest dość skomplikowany, jednak to właśnie on najlepiej spełnia swoją funkcję.


Do zrzutów ekranu wykorzystałem ebook “Boska komedia” – Dante Alighieri;
źródło: WolneLektury.pl

Jaka jest różnica między EPUB 2, a EPUB 3?

Format EPUB jest najpopularniejszym formatem książek elektronicznych, bowiem dostępność tego formatu jest prawie nieograniczona (poza czytnikami Kindle, które tego formatu nie czytają) i stanowi on swojego rodzaju bazę tworzącą książkę w postaci ebooka. Dziś przyjrzymy się temu formatowi od bardziej technicznej strony, odpowiadając sobie na pytanie: “Jaka jest różnica między EPUB 2, a EPUB 3?”

Krótka historia aktualizacji formatu EPUB

Tak jak we wspomnianym w nagłówku artykule wspomniałem, format EPUB został oficjalnie zatwierdzony w roku 2007 przez organizację IPDF – International Digital Publishing Forum. Początkowe stadium rozwoju doprowadziło do wydania wersji EPUB 2, która stała się oficjalnym następcą formatu Open eBook Publication Structure, który został zapoczątkowany już w roku 1999. Finalnie wersja 2.0 doczekała się poprawek w wydaniu EPUB 2.0.1, zatwierdzonych w roku 2010, które było już ostatecznym wydaniem gałęzi formatu EPUB 2.x.

Stanowiła ona bazę elektronicznych książek przez cztery lata, aż do października 2011 roku. Wówczas została zastąpiona znaczniej bardziej funkcjonalną wersją 3.0, której obecność uznała gałąź EPUB 2.x jako wersję przestarzałą, która nie będzie już dłużej utrzymywana.

W obecnej chwili, najświeższym formatem EPUB jest wersja EPUB 3.1, którą powitaliśmy w lipcu 2015 roku. Format jest z nami obecny już 11 lat i nadal stanowi podwaliny elektronicznych publikacji.

Jaka jest różnica między EPUB 2, a EPUB 3?

Poszczególne wersje punktowe wspomniane w historii wprowadzały pewne poprawki, które doprowadziły nas do aktualnej wersji EPUB 3.1. Jednak to właśnie pytanie z nagłówka jest najbardziej kluczowe, z racji tego, że to właśnie między gałęziami EPUB 2.x, a EPUB 3.x doszło do największych i najistotniejszych zmian:

  • Interaktywność
    Dodano możliwość implementacji za pomocą kodu JavaScript dowolnych obiektów, jak na przykład wyskakujące oknagalerie obrazów i inne.
  • Metadane
    Dodano nowe atrybuty właściwości dokumentu, które pozwalają na dodanie nowych atrybutów, definiujących obecne w pakiecie zasoby.
  • Moduły CSS3
    Zawarto znaczniki stylów CSS, umożliwiające tworzenie niestandardowych i w pełni konfigurowalnych trybów wyświetlania treści.
  • Nawigacja
    Umożliwiono zaawansowaną i czytelniejszą nawigację dokumentu, opierając się na zawartym w HTML5 znaczniku <nav>. Zastępuje on tym samym przestarzały już, a wcześniej obecny w EPUB 2 plik NCX.
  • Niedozwolone znaki
    Lista niedozwolonych znaków została rozszerzona.
  • Obsługa HTML5
    Z pełnym wspaciem XMLa, EPUB 3 umożliwia używanie bardziej szczegółowych znaczników semantycznych. Dodatkowy atrybut epub:type dokładnie określa charakter znaczników strukturalnych, zgodny z semantyką generowanej publikacji. Wcześniej, EPUB 2 wspierał tylko XHTML 1.1 i tak zwany DAISY XML (DTBook) – bazujący na XMLu format pliku.
  • Wsparcie A/V
    Dzięki HTML5, format EPUB 3 może odnosić się do zawartych w pakiecie zasobów audio i wideo. Zasoby te mogą być przetwarzane natywnie, dzięki znacznikom <audio> i <video>EPUB 2 wspierał wyłącznie obrazy rastrowe.
  • Wyzwalacze (triggers)
    Wyzwalacz jest elementem HTML5, umożliwiającym powiązanie zdarzeń aktywujących określone funkcjonalności. Można za jego pomocą przykładowo zdefiniować funkcję odtwarzania dla zdarzeń dźwiękowych.
  • Zmiana tekstu na mowę (Text-to-speech)
    Wprowadzono możliwość implementacji funkcji zmiany tekstu na mowę, stosując atrybuty SSML (Speech Synthesis Markup Language).

Zmiany te zmieniły sposób budowania i wykorzystania formatu EPUB, zmieniając go w bardziej interaktywną i w jak największym stopniu konfigurowalną maszynkę do cyfryzacji wszelakich książek. Jego rozwój otworzył dostęp do coraz to nowszych możliwości, które stale dążą do poprawy jakości i wygody czytania.

Od momentu oficjalnego wydania EPUB 3, format ten jest również używany w projektach, które mają na celu ułatwić w jak najlepszym stopniu możliwość czytania dla osób z niepełnosprawnościami.

Ciekawostka dla użytkowników Kindle

Nowe wydanie wbrew pozorom nie pozostawiło Was z niczym. Do wspomnianej w nagłówku informacji o pominięciu obsługi formatu EPUB w czytnikach Amazonu, warto dodać, że dzięki usprawnionej strukturze, EPUB 3 właściwie ułatwia konwersję… do formatu MOBI. I to nie w byle jaki sposób – poprawia ona bowiem ich ogólną czytelność, przede wszystkim dzięki udoskonalonej formie nawigacji.

Nie wierzycie? Sami zobaczcie, jak wiele odniesień do specyfikacji EPUB 3 znajduje się w Amazon Kindle Publishing Guidelines, który jest oficjalnym dokumentem Amazonu, określającym właściwy sposób tworzenia książek dostępnych dla urządzeń i aplikacji Kindle.

 

Źródła:
IPDF – International Digital Publishing Forum
Amazon Kindle Publishing Guidelines

EDRLab
EPUBSecrets

LibreOffice 6.0 umożliwia bezpośredni eksport do formatu ePUB

LibreOffice 6.0 - ePUBNowy pakiet biurowy LibreOffice 6.0 jest już dostępny do pobrania. Z najważniejszych dla nas informacji, wersja ta została uzupełniona o funkcję, która pozwala użytkownikowi eksportować dokumenty bezpośrednio do pliku ePUB.

W poprzednich wersjach pakietu, jedyną możliwością utworzenia pliku ePUB z dokumentu utworzonego w LibreOffice, było zapisanie standardowego pliku o rozszerzeniu .doc i eksportowanie go do pliku ePUB dopiero za pomocą osobnych konwerterów. Łatwiejszą zatem możliwością było już skorzystanie z Google Docs, które nie dość, że umożliwia utworzenie dokumentu od podstaw, to jeszcze zapewnia jego bezpośredni eksport do formatu ePUB. Wydanie LibreOffice 6.0 w tym momencie oferuje działanie na tej samej zasadzie. Za pośrednictwem LibreOffice Writer, korzystając z opcji Eksportuj, możemy teraz również wybrać plik ePUB. Co zabawne, pakiet ewidentnie chwali się nową funkcjonalnością, podpowiadając ten format domyślnie:

Korzystając z kolei z funkcji Eksportuj jako, możemy również wybrać wersję interesującego nas formatu oraz metodę podziału. Do wyboru mamy oczywiście wersje ePUB 2.0ePUB 3.0, a metody określają, czy kolejna sekcja (rozdział) generowanego pliku ma rozpoczynać się rozpoznając podział strony, czy też korzystać z nagłówków.

Autor rozwiązania uspokaja również, że podczas jego rozwoju korzystał z epubcheck, narzędzia do sprawdzania poprawności generowanych plików ePUB. Niemniej jednak wymieniając cechy generowanych plików, w większości dotyczą one dość podstawowych form dokumentów. Miejmy jednak na uwadze, że odnośnik kieruje nas do artykułu autora, który został napisany już w zeszłym roku. Opisywane funkcje z kolei, to cechy, których nieprawidłowości w działaniu nie musimy się obawiać. Możemy się również spodziewać, że co nieco na pewno ruszyło do przodu, do czasu wydania aktualnej wersji LibreOffice.

Przyznam, że nie miałem jeszcze okazji osobiście pobawić się nowym rozwiązaniem bazując na jakimś porządnym dokumencie, aby rzeczywiście przetestować sprawność działania nowej funkcji LibreOffice 6.0. Niemniej jednak planuję to zrobić i na pewno podzielę się wrażeniami.

Jeśli natomiast ktoś z Was już miał przyjemność przekonać się o poprawności jego działania, z chęcią przeczytam o tym w komentarzu 😉

Przypominam, że pakiet LibreOffice jest darmowym pakietem, bazującym na licencji wolnego oprogramowania. Oznacza to, że możemy z niego korzystać za darmo i to dożywotnio. Jak jednak często w przypadku tego typu oprogramowania bywa, po pobraniu paczki instalacyjnej, zostaniemy poproszeni o dokonanie dobrowolnej wpłaty na rzecz wsparcia dalszego rozwoju. Oferują nawet płatność w Bitcoinach 😉

LibreOffice - wsparcie

Pakiet dostępny jest do pobrania dla systemów:

Dla zainteresowanych innymi zmianami w nowym wydaniu, zachęcam do obejrzenia prezentacji pozostałych nowości dostępnych w pakiecie:

Jak utworzyć plik EPUB za pomocą Google Docs?

Google Docs - EPUBChociaż istnieje przekonanie, że Adobe PDF jest najbardziej popularnym formatem ebooka, istnieje też bardzo ważny powód, dlaczego czytelnicy przede wszystkim korzystają z formatu EPUB. Wszystko przez wzgląd na jego elastyczność. W przeciwieństwie do stałych wymiarów tekstu w dokumentach PDF, EPUB zapewnia jego dopasowanie do wielkości ekranu czytnika, a jego czcionka może zostać dostosowana do potrzeb czytelnika.

W prawie wszystkich już edytorach tekstu istnieje możliwość zapisania dokumentu w formacie PDF. Jeśli edytor nie ma takiego rozszerzenia, istnieją z kolei takie programy jak np. PDF Architect lub niezliczona ilość stron internetowych, które umożliwiają takie rozwiązanie.

A co z plikami EPUB? Owszem, również istnieją witryny, które bez problemu zrobią to online.

Jednak zarówno w przypadku konwersji online do pliku PDF, tak i pliku EPUB dokładność dokumentu może pozostawiać wiele do życzenia. Niektóre witryny rzeczywiście dokonają konwersji i bezproblemowo przekażą nam oczekiwany plik.

Możemy trafić również na takie, które dorzucą do niego swój znak wodny, link, nie pobierzemy pliku dopóki nie obejrzymy wymaganych reklam, konwersja tekstu będzie niedokładna, będą wymagać od nas założenia użytkownika do pobrania pliku, itp, itd, etc… Takich przykładów jest już coraz mniej, ale jeszcze niedawno robiąc rozpoznanie, zdarzyło mi się trafić również na takie witryny.

Istnieje też znane już przez czytelników ebooków oprogramowanie Calibre. Po pobraniu i zainstalowaniu programu, możemy konwertować w nim dokumenty Microsoft Word lub dokumenty Google do wspomnianego formatu EPUB.

Ale istnieje jeszcze łatwiejsze rozwiązanie.

Zapewne każdy z nas słyszał o takim wynalazku jak Google Docs. Przy jego pomocy w bardzo prosty sposób możemy dokonać konwersji naszego dokumentu do formatu EPUB.

Jak utworzyć plik EPUB za pomocą Google Docs?

(Poniższe grafiki możesz powiększyć po prostu w nie klikając)

1) W swojej przeglądarce, zaloguj się na swoje konto Google.
2) Otwórz Google Drive i dodaj dokument używając polecenia Nowy / Prześlij plik.
Google Docs - EPUB - 1
3) Wybierz ścieżkę dokumentu i konkretny plik, po czym wybierz Otwórz. Plik zostanie przesłany na Twój dysk Google.
Google Docs - EPUB - 2
4) Otwórz Google Docs. Twoim oczom ukaże się lista dokumentów znajdujących się na Twoim dysku Google (w naszym przypadku dodany przed chwilą klasyczny Lorem ipsum 😉 ).
Google Docs - EPUB - 3
5) Wybierz dokument. Jeśli nie jest on dokumentem Google, pojawi się okno zawierające dwie opcje: dokument może zostać zwyczajnie wyświetlony do podglądu lub może zostać edytowany jako dokument Google. Wybierz opcję drugą, a dokument zostanie zachowany jako nowy plik.
Google Docs - EPUB - 4
6) Za pomocą polecenia Plik / Pobierz jako / Publikacja EPUB (.epub), plik zostanie skonwertowany w mgnieniu oka i pobrany na nasz dysk.
Nie zostanie on jednak automatycznie zapisany na dysku Google.
Google Docs - EPUB - 5
7) Voila!
Google Docs - EPUB - 6

Cieszę się, że Google umożliwiło tak łatwą konwersję dokumentów do pliku EPUB dla swoich użytkowników. Aby otrzymać wartościowy plik w tym formacie, nie potrzebujemy żadnego dodatkowego oprogramowania, a wykonanie procesu od A do Z można policzyć w sekundach.

No chyba, że plik jest naprawdę spory, a nasze łącze jest kiepskie 🙂 Nie są to jednak zależne od nas czynniki*, a mówiąc o naszej roli w całym postępowaniu, jest to naprawdę chwila moment.

* – z drugiej strony są. Kup szybszy komputer i przyspiesz łącze u swojego operatora! 😉

Format ePUB – co to takiego?

Format ePUB (ang. electronic publication)

ePUB logo

Jeden z obecnie najpopularniejszych formatów książek elektronicznych, będący następcą wcześniej rozwijanego formatu Open eBook.

ePUB przyjęty został oficjalnie przez IPDF – International Digital Publishing Forum w roku 2007. Nazwa pochodzi od skrótu angielskiej frazy electronic publication (elektroniczna publikacja).

Format ten opiera się na standardach internetowych, które definiują sposób kodowania strukturalnych i semantycznie ulepszonych treści. Mowa tutaj o HTML, CSS, obrazach i innych zasobach. Wszystko to zawarte jest w jednym pliku, a konkretnie archiwum ZIP, zawierającym struktury XML i wcześniej wspomniane zasoby HTML i CSS. W wersji ePUB 3 z kolei, mowa również o zasobach audio i wideo oraz kodzie JavaScript.

 

Z podstawowych, mniej technicznie ujętych kwestii, największymi jego zaletami są przede wszystkim możliwości, których nie posmakujemy w przypadku obchodzenia się z poczciwym PDF. Mianowicie mowa tutaj o automatycznym dostosowywaniu tekstu do ekranu. Dzięki temu możemy samodzielnie dopasowywać wielkość czcionki bez konieczności skalowania całości strony. Umożliwia on również wyszukiwanie w tekście.

W chwili obecnej, najświeższym wydaniem formatu ePUB jest wersja ePUB 3.1, która wspiera wewnętrzną interaktywność i wcześniej wspomniane wsparcie dla audio i wideo.

Książka elektroniczna w formacie ePUB, w chwili obecnej jest najpopularniejszym formatem, który może zostać odczytany na praktycznie każdym dostępnym dziś urządzeniu – od czytników ebooków (uwaga poniżej); przez tablety i smartfony z systemami Android, iOS, Windows Mobile, aż po komputery stacjonarne i laptopy z systemami Windows, MacOs Linux.

Do najpopularniejszych i darmowych programów, które pozwalają otworzyć i obsługiwać pliki ePUB na komputerze, zaliczamy między innymi:

  • Adobe Digital Editions
  • Sigil
  • Calibre
  • EPUB File Reader

Istnieje również wiele wtyczek, które umożliwiają czytanie plików ePUB w przeglądarkach. Spośród najlepiej sprawujących się i najczęściej używanych wtyczek można wyróżnić Simple EPUB Reader dla przeglądarki Chrome.

Uwaga – jeśli mowa o czytnikach, należy pamiętać, że Kindle nie czyta formatu ePUB w oryginale. Wymagana jest konwersja z formatu ePUB na Kundelkowy format MOBI, co w najprostszy sposób jest do zrobienia za pośrednictwem wcześniej wspomnianego programu Sigil.

 

Amazon Kindle

Formaty rozpoznawane i obsługiwane przez czytniki Kindle

Czytnik Kindle do czytania książek wymaga użycia konkretnych formatów, jednak że większość nieobsługiwanych formatów mogą zostać poddane konwersji, co pozwoli nam na czytanie ich na naszych Kindlach.

Amazon KindleOto krótki artykuł o rozpoznawanych i obsługiwanych przez Kindle formatach.

AZW – najczęściej pliki MOBI, zabezpieczone systemem DRM. Przeczytać je możemy tylko na czytnikach, które zostały zsynchroznizowane z kontem na Amazon.com, na które została zakupiona książka. Jest to domyślny format do kupienia przez Kindle Store.

CBR (rar) / CBZ (zip) – archiwizowane w paczki rar lub zip pliki z obrazami. CBZ jest obsługiwany przez Kindle, jednak że aby go przeczytać, należy go wrzucić na czytnik do katalogu z obrazami, a nie z dokumentami.

DOC, HTML, RTF – nieczytane formaty przez czytniki Kindle. Również wymagają konwersji do formatu MOBI.

EPUB – kupowany praktycznie w każdej internetowej księgarni format plików z książkami. Nieczytany przez Kindle bez wcześniejszej konwersji do formatu MOBI.

MOBI – format obsługiwany przez Kindle, które możemy tworzyć samodzielnie.

PDB – klasyczny format urządzeń mobilnych. Isilo nie ma możliwości konwersji na inne urządzenia, natomiast wersja Palm OS umożliwia konwersję na czytniki, w tym na Kindle.

PDF – czytany przez czytniki Kindle, jednak tylko niezapezbieczone przed otwarciem. Zakupione PDF zabezpieczone np. systemem DRM nie zostaną otwarte i wymagają konwersji.

TXT – zwyczajny plik tekstowy.

Jak wcześniej wspomniałem, pomimo nieobsługiwanych formatów, praktycznie wszystkie z nich są możliwe do konwersji do formatu MOBI, dzięki któremu nasz Kindle pozwoli nam je sobie czytać.

O tym, jak dokonać konwersji na Kindle, napiszę wkrótce i umieszczę link w artykule.